Warna, największy port bułgarski nad Morzem Czarnym, jest letnią stolicą kraju. Jej historia rozpoczyna się w 585 r. p.n.e., kiedy to helleńscy przesiedleńcy z Miletu założyli tu swoje Odessos. Potem zdobyli ją Trakowie, a w 15 r. n.e. rozkwitła jako miasto pod panowaniem Rzymian. W średniowieczu wchodziła w strefę wpływów Bizancjum, to znowu Bułgarów, ale nie wpływało to negatywnie na jej rozwój. W 1393 r. Turcy podbili miasto i uczynili zeń północny bastion swojego imperium. W 1444 r. polsko-węgierski król, Władysław III Warneńczyk poległ w bitwie podczas krucjaty przeciwko ekspansji tureckiej. Po wojnie krymskiej (1853-1856) Turcy zezwolili swoim sprzymierzeńcom, Brytanii i Francji, na sprzedaż produktów do Imperium Osmańskiego i Warna stała się dużym ośrodkiem handlowym. W 1866 r. z Ruse dotarła tu kolej, otwierająca w ten sposób bezpośredni szlak pomiędzy Dunajem a Morzem Czarnym. Po II wojnie światowej duża część obrotu towarowego Bułgarii z ZSRR przechodziła przez port w Warnie.
Ostatnimi laty Warna przeistoczyła się w twór, który określić trzeba jako ośrodek plażowy z rozległymi parkami, muzeami, obiektami historycznymi, bazą noclegową, restauracjami, teatrami i zatłoczonymi deptakami. Miasto oznakowane jest z użyciem nazw pisanych alfabetem łacińskim. To aglomeracja z bardzo specyficzną atmosferą, położona w zatoce otoczonej wzgórzami nadającymi okolicy niezwykle scenicznego charakteru. Budowle przemysłowe, tak jak duża fabryka chemiczna oraz kombinat hutniczy, zlokalizowane są w zachodniej części miasta. Warna to bardzo dobre miejsce na parodniowe plażowe leniuchowanie.

Orientacja

Dworce autobusowy i kolejowy znajdują się po przeciwnych stronach miasta, kursuje między nimi autobus #1, #22 oraz #41. Na południe od centrum miasta znajduje się przystań morska,- z dworca kolejowego można tam dojść pieszo. Cały teren na północny wschód od przystani zajmuje plaża, a teren na zachód to port handlowy. Przechowalnia bagażu na dworcu kolejowym jest otwarta codziennie w godz. 6.00-22.00 (500 lewów). Na dworcu autobusowym z przechowalni bagażu można skorzystać codziennie w godz. 6.30-18.30, znajduje się ona w pobliżu peronu, naprzeciwko terminali autobusowych, w pobliżu męskiej toalety.

Aby dojść do centrum miasta z dworca kolejowego, należy przejść ul. Cara Symeona do ul. Nezawisimost. Stąd na wschód biegnie szeroki deptak Kniazia Borisa I. Na północny zachód od ul. Nezawisimost znajduje się główne skrzyżowanie; stąd na północny zachód, w kierunku dworca autobusowego i lotniska, prowadzi bulwar Władysława Warneńczyka. Tuż na zachód od placu Warnenskej Komuny, nad kanałem Zatoki Warneńskiej, łączącym Warnensko ezero (jezioro Warneńskie) z Morzem Czarnym, znajduje się Most Asparucha.

Latem wśród tłumu na Kniazia Borisa I czy Nezawisimost kręci się mnóstwo kieszonkowców, handlarzy walutą, żebrzących i kradnących dzieci oraz innych złodziejaszków. Uchronić się przed nimi można, zachowując należytą uwagę i po porostu – mając świadomość ich obecności.

Informacja

Obsługa biura Balkantourist, Musała 3, służy mapami, informacją, dokonuje rezerwacji pokoi i międzynarodowych biletów autobusowych.

Biuro podróży CM ’92, na Cara Simeona 36b, to biuro, gdzie można znaleźć pomocne informacje i dokonać potrzebnych rezerwacji.

Biuro Bułgarskiego Związku Motorowego znajduje się przy Sofii 28, w pobliżu dworca kolejowego.

Pieniądze – Nadmiar kantorów wymiany walut w Warnie oznacza, że można tu zmienić pieniądze po korzystnych kursach. First East International Bank (dni pracujące: 9.00-16.00, sb.: 9.00- 13.00), na Kniazia Borisa I, naprzeciwko hotelu Musała, pobiera 4% prowizji za skup czeków podróżnych.

Na placu przed Centrum Festiwalowym jest bankomat.

Poczta i telekomunikacja – Rozmowy zamiejscowe można przeprowadzać z poczty głównej, na Syborni 36 (czynne codziennie, 7.00-23.00).

Biura podróży – Biuro Riła, przy ul. Presław 13, prowadzi sprzedaż biletów na międzynarodowe połączenia kolejowe.

Balkantourist, Musała 3, oferuje bilety na codzienne, prywatne autobusy do Sofii (4700 lewów), do Wielkiego Tyrnowa (3520 lewów) i na połączenia nocne do Stambułu (22 $).

Toalety publiczne – Toalety publiczne są w parku naprzeciwko hotelu Musała.

Zwiedzanie

W mieście znajdują się dwie łaźnie rzymskie. Nowsza, na ul. Primorsko, mieści się pomiędzy dworcem kolejowym a terminalem morskim. Na piętrze Miejskiego Muzeum Historycznego, przy 8 Noemvri 3, można obejrzeć Warnę – przedwojenny kurort nadmorski. Dużo bardziej interesujące i lepiej zachowane są rzymskie termy (II w.) przy Chana Kruma, na północ od Muzeum Historycznego, a potem w lewo. Tutaj znajduje się również piękna cerkiew św. Anastasiosa (1602 r.).

Idąc na wchód od rzymskich term ulicą Grafa Ignatiewa, dochodzi się do Parku Primorskiego. Mieści się tu Muzeum Morskie, a w jego pobliżu delfinarium (1911 r.). W okolicy parku ciągnie się wspaniała plaża, latem bardzo tłoczna.

Przez ogrody dojść można do hotelu Odessa, a stąd, kierując się na północny zachód, ulicą Sliwnica do największego muzeum Warny, Muzeum Flistorii i Sztuki przy ul. Mariji Luizy 41. Na parterze tego neorenesansowego budynku, będącego kiedyś gimnazjum dla dziewcząt, jest Muzeum Archeologiczne. Znajduje się w nim odkopany pod posadzką ruin bazyliki z VI w. złoty, ozdobiony cennymi kamieniami relikwiarz, który znajdował się w relikwiarzu srebrnym, a ten z kolei w alabastrowym. Większość ekspozycji opisana jest tylko w języku bułgarskim. W muzeum znajdują się zbiory od okresu pierwszych śladów bytności ludzi do podboju przez Turków (jest też wspaniała kolekcja ikon).

Na wschód od muzeum, przy skrzyżowaniu Mariji Luizy z Nezawisimost, widać cerkiew Bogurodzicy (1886), ratusz, czerwonawy gmach Opery (1921) i inne zabytki.

Pomiędzy tym placem a dworcem kolejowym, przy Panagiuriszte 22, mieści się Muzeum Etnograficzne. Prezentowana tu jest duża kolekcja sztuki ludowej oraz sprzęty domowe w stylu bułgarskiego odrodzenia narodowego.

Wiele muzeów i obiektów archeologicznych Warny otwartych jest od wtorku do niedzieli, w godz. 10.00-17.00.

Na południe od Warny znajduje się rezerwat skalny Pobitite Kamyni, z niezwykłymi tworami natury. Na kamienistym podłożu wznoszą się jakby pnie drzew wysokości około 5 i o średnicy 3 metrów. Są to warstwy wapieni, skamieniałe szczątki fauny morskiej, które na skutek ruchów tektonicznych zostały wypchnięte do góry z dna morskiego, a potem uległy erozji.

Kalendarium imprez

Będąc w Warnie w okresie od połowy czerwca do połowy lipca, należy sprawdzić program Warneńskiego Festiwalu Letniego, podczas którego organizowane są wspaniałe imprezy muzyczne. W gmachu opery lub pod gołym niebem, w Ogrodach Nadmorskich, można obejrzeć spektakle baletowe i operowe. W cerkwi św. Anastasiosa grane są koncerty muzyki kameralnej, w Termach Rzymskich można obejrzeć spektakle teatralne, a w salach supernowoczesnego Centrum Festiwalowego (1986) na Sliwnica, naprzeciw hotelu Odessa, wysłuchać koncertów.