Wino

Bułgarzy są ludźmi niezwykle gościnnymi, lubią biesiadowanie, którego podstawą jest wyśmienita kuchnia i wino. Gospodarze chlubią się bułgarskim winem, produkowanym w słynnych winiarniach, ale najchętniej piją wino (i częstują nim) wytwarzane z własnych winnic. Każdy gospodarz ma własną – i oczywiście najlepszą – recepturę, odziedziczoną po przodkach, która, zazdrośnie strzeżona, przechodzi w spadku na następne pokolenie.

Gospodarz szczodrze częstuje winem gościa, ale nikogo nie namawia do picia. Natomiast gospodyni, owszem, przez całą biesiadę nie zaprzestaje patrzeć mu do talerza, który ani przez chwilę nie może być pusty, i krząta się po kuchni, wciąż przynosząc nowe dania i wybierając gościowi najlepsze kąski.

Piciu wina towarzyszy czukanie się kielichami i toasty. Powiadają Bułgarzy, że pierwszy kielich wypija się na zdrowie, drugi za szczęście, trzeci, żeby było wesoło, czwarty za tych, których akurat zabrakło przy stole, a piąty… żeby było wesoło. Inni twierdzą, że w Bułgarii tylko dwa razy goście trącają się kielichami: na początku, żeby wypić zdrowie wszystkich biesiadników, i na końcu, żeby zobaczyć, kto jeszcze mocno trzyma kielich w ręce.

Bułgarzy pięknie śpiewają. Piciu wina towarzyszą stare pieśni. Oto jedna z nich, najsłynniejsza:

Imate li wino? Imate li rujno wino? Dajte go na nas!
Rujno li e to, rujno iii ne, sztom se kazwa rujno wino dajte go za nas!
Imate li momi? Imate li mladi momi? Dajte gi na nas.
Mladi li sa te, mladi iii ne, sztom se kazwat mladi momi, dajte gi na nas!

Najsłynniejsze wina bułgarskie

wina czerwone wytrawne: Cabernet, Gamza, Mawrud

wina czerwone słodkie: Metnik, Pamid, Rubin

wina białe wytrawne i półwytrawne: Donau Perle, Ewksinograd, Hemus, Kartowo, Misket, Rosentaler, Rizling, Tamianka

wina białe słodkie: Bisser, Slawianka, Witosza malagi: Czyrpan, Damas, Honor wermuty: Ciociosan, Orfej, Warna, Winprom

wina musujące: Iskra, Perła, Sweżest

Inne alkohole

likier: Roza

koniaki: Pliska, Pomorie, Presław, Słynczew Brjag

wódki: grozdowa rakija (wódka z winogron), płodowa rakija (wódka z różnych owoców), śliwowa rakija (śliwowica), mastika (anyżówka)

„Każdemu winu jego loże”, co oznacza, że trzeba znać i gatunki winogron, i sposoby produkowania, i kulinarne tradycje kraju. W Bułgarii przyjęte jest picie czerwonego wina do mięsnych dań, a białego – do ryb, sałat, zimnych zakąsek. Każdy rodzaj czerwonego i białego wina wymaga stosownych przystawek; gamzę zawsze podaje się do pieczonego lub gotowanego mięsa – do kebabów, sznycli, befsztyków, rumsztyków, rozbratu i innych dań bez kwaśnych (kiszonych) dodatków. Gęste mawrudowe i mełnickie wina, na przykład malagę, pije się przeważnie z frytkami, z faszerowaną papryką, a także z duszoną lub pieczoną wieprzowiną, wieprzowym kebabem. Kombinowane wina mawrudo-pamidowe typu rakija albo tylko pamidowe podaje się z młodą baraniną, cielęciną i szczególnie z dziczyzną (duszonym zającem, kotletami z sarny, dziką kaczką, kuropatwą, bażantem). Wina te najlepiej pasują do drobiu, na przykład do pieczonej indyczki, gotowanej kury, duszonej gęsi, pieczonych kurcząt. Dimiatowe wina najczęściej serwuje się do gorących zakąsek i parówek, szynki, polędwicy, omletów, nadziewanych kurcząt pieczonych, do młodego jagnięcia z rusztu, różnych gatunków ryb, raków, małży.

Muskatowe wina białe podają z plastyrma, potrochami (wątróbka, nerki, płucka), wędzonym mięsiwem, łukanką (surowa kiełbasa wędzona jak salami), nadenicą (cienkie kiełbaski). Deserowe wina musujące są powszechnie znane jako bułgarski czerwony szampan Iskra czy biały Perła albo Sweżet. Pije się je przed, w czasie i po kolacji. Ciężkie słodkie wina typu Melnik 13, Grozden, Malaga, Tyrnowo i inne są szczególnie pachnące i przyjemne w smaku.

Tracki bóg wina Sabazios, który dawno już zapomniał języka Homera, mówi Wam na zdrawe!