Góry Rodopy – Rodopy zamieszkiwane są przez odrębne etnicznie społeczności Bułgarii. Krajobraz zdobią wąwozy Tregrad i Jagodina oraz strome, skalne stoki pasma Pereli, które następnie przechodzi w ułożone rzędami pola i lasy sosnowe. Przykładem niech będą rezerwaty Izworo czy Borowo, wspaniale nadające się do pieszych wędrówek. Rodopy wschodnie charakteryzują się bogactwem form roślinnych i zwierzęcych.

W rejonie Rodopów silnie zakorzenione są tradycje dawnych Słowian bułgarskich: w wielu wioskach nadal jeszcze odbywają się pogańskie obrzędy, muzyka ludowa jest nadal żywo obecna w kulturze rejonu. Na tych terenach mieszka większość bułgarskich muzułmanów; zarówno Pomakowie, których przodkowie zmienili wyznanie w czasach Imperium Osmańskiego, jak również etniczni Turcy. W czasach komunizmu wzdłuż południowej granicy Bułgarii utworzono 20-kilometrową strefę zamkniętą, mającą zapewnić ścisłą izolację mieszkańców tutejszych wiosek.

Chociaż do wszystkich wiosek kursują autobusy, połączenia są dość rzadkie; przed wybraniem się gdziekolwiek należy sprawdzić połączenia. Można spróbować podróżować autostopem, jeżeli ktoś potrafi się do tego dostosować.

Malownicze miasteczka wokół Płowdiwu mają ciekawe zabytki i i bogatą przeszłość. Właściwie wszystkie przyjmują turystów i mają odpowiednie zaplecze hotelowo-gastronomiczne. W wielu rejonach chyże (schroniska) stanowią jedyne oficjalne miejsca noclegu, ale na nowo odżywa gościnność mieszkańców Rodopów. Można zatem otrzymać zaproszenie w gościnę do czyjegoś domu.

Pazardżik, nad Maricą, zbudowali Turcy w XV w. Na wielkie targi przybywali kupcy tureccy z całego Imperium Osmańskiego. Najstarszym zabytkiem jest meczet Eski Dżamija, zbudowany w 1540 r. We wzniesionej w 1837 r. cerkwi św. Bogurodzicy, do połowy ukrytej w ziemi, ponieważ Turcy zabraniali chrześcijanom wznoszenia dużych świątyń, znajduje się unikalny rzeźbiony ikonostas: wśród ornamentów roślinnych widać również maleńkich ludzi. Artyści z debyrskiej szkoły rzeźby przekroczyli zakaz władz tureckich umieszczania na obrazach w świątyniach ludzkich postaci. Co było regułą islamu, również obowiązywało w cerkwiach na ziemiach podległych sułtanowi. W mieście jest Dom-muzem Stanisława Dospenskiego, najwybitniejszego portrecisty okresu bułgarskiego odrodzenia narodowego. Stanisław naprawdę nazywał się Zafir Dimitrow i był synem Dimitra Zografa i bratankiem Zachari Zografa, słynnych mistrzów szkoły samokowskiej. Skończył Szkołę Sztuk Pięknych w Petersburgu. Wiadomo że spotykał się tam z Polakami. Pozostanie zagadką, dlaczego zmienił imię na polskie.

Welingrad – Nad rzeką Czepinską leży miasto 75 źródeł, Welingrad. Jest ich więcej w okolicy. Wody z cieplic używa się nie tylko do kąpieli leczniczych, ale też do ogrzewania cieplarni warzywnych i kwiatowych. Są tu sanatoria, w których leczy się m.in. reumatyzm, liczne hotele i restauracje.

Batak – „Jednego i tego samego dnia zdobyli grób i sławę”, napisał Wiktor Hugo o bohaterskich obrońcach Bataku. W maju 1876 r. Turcy bestialsko wymordowali zgromadzonych w cerkwi Świętej Niedzieli starców, kobiety i dzieci. Obrońcy padli przed cerkwią. Zginęło wtedy ponad 4000 osób. O okrucieństwie tureckich żołnierzy dowiedziała się Europa od polskiego korespondenta, wysłanego przez Anglików, Antoniego Piotrowskiego. Był on też świetnym rysownikiem i malarzem. Wydarzenia w Bataku utrwalił na ogromnym płótnie, zajmującym całą ścianę muzeum (to w Bataku jest kopią). W cerkwi przechowywane są czaszki i kości bataczan. „Ofiara ta przybliżyła wojnę o wyzwolenie” – napisał Iwan Wazów.

Dospat – nad rzeką o tej samej nazwie to urocza wieś góralska, z muzeum etnograficznym i szkołą gry na instrumentach ludowych.

Smoljan, nad rzeką Czerną, założyło słowiańskie plemię Smilianie. Osadę zniszczyli Turcy, a potem zbudowali własną. Na zboczach gór wznoszą się kamienne domy w stylu bułgarskiego odrodzenia narodowego. W dzielnicy Rajkowo jest Muzeum Etnograficzne ze zbiorami przedmiotów kultury góralskiej. Smolian słynie z długowieczności swych mieszkańców. Wiele osób urodziło się w XIX wieku. We wsi Mogilicy, 25 km od Smoljanu, stoi pałac-twierdza rodu Agnuszewów. Ma trzy dziedzińce, 96 pomieszczeń z tajnymi przejściami, a wokół grube mury, mocne bramy i wieże strażnicze. Mieści się tam Muzeum Rodopów.

Pamporowo to największe uzdrowisko wysokogórskie (1650 m n.p.m.) w Bułgarii i drugi po Borowcu ośrodek sportów zimowych. Są tu kolejki linowe, trasy biegowe, skocznie i wyciągi. Na Sneżance (1938 m) jest wieża telewizyjna, ogromna kawiarnia i taras widokowy – można stąd zobaczyć Morze Egejskie. Prowadzą stąd liczne szlaki turystyczne – do Skał Orfeusza, na szczyty Studenec, Sneżanka i Murgawec. Jesienią kwitnie tu mnóstwo liliowych zimowitów. Na zachód od Pamporowa we wsi Sziroka Łyka wznoszą się nad strumieniami piękne kamienne mosty, stworzone przez zmyślną naturę.

Czepełare w przełomie rzeki Czepełarskiej to najwyżej w górach położone (1350 m) miasteczko. Ma unikalne Muzeum Jaskiń, z mnóstwem skamielin i minerałów.

W Nareczenske Bani jest słynne Solenoto Izworcze (słone źródełko), którego woda o temperaturze 31°C ma wysoką zawartość składników radioaktywnych (na 10. miejscu na świecie pod tym względem spośród podobnych mu źródeł). Leczy się tą wodą nawet schizofrenię.