Bułgaria zachodnia

W samym środku Półwyspu Bałkańskiego przebiega granica między Bułgarią zachodnią i Macedonią. Szczyty masywów Riły i Pirinu są najwyższymi górami pomiędzy Sofią a Grecją. Riła ma 70 km długości, 40 km szerokości i jest najwyższym pasmem górskim na całym Półwyspie Bałkańskim. Oprócz najwyższego szczytu Musała, liczącego 2925 m n.p.m., w paśmie jest 16 wierzchołków wysokości ponad 2700 m, 76 szczytów sięgających 2500 m i 90 mających ponad 2000 metrów. Góry zbudowane są z granitów, łupków krystalicznych, marmurów i gnejsów. Zbocza porastają bory iglaste, w niektórych partiach – są pozostałości prastarej puszczy, gdzie w matecznikach kryją się niedźwiedzie. Wśród tych wspaniałych gór połyskują jeziora górskie, których jest 233, a wśród nich 180 pochodzenia lodowcowego. Jedno z nich, zwane Jeziorem Lodowym, pokrywa gruba warstwa lodu. W górach Riły mają swe źródła Iskyr, Marica, Mesta, Błagojewska Bistrica, Riłska ręka i Dżermen, które utworzyły głębokie doliny.

Przełęcz Predeła na wysokości 1140 m oddziela od północy masyw Riły od pasma Pirinu. Z najwyższego szczytu tych gór, Wichrenu (2914 m), spogląda łaskawym okiem na całą Słowiańszczyznę potężny bóg Perun (od jego imienia pochodzi nazwa Perin). Niewiele niższy jest wierzchołek Kuteło (2908 m) i Bański Suchodoł (2844 m). Siedem szczytów wznosi się na wysokość 2800 m, 32 mają powyżej 2600 m, a 74 wierzchołki – „zaledwie” 2500 m. W górach Pirinu jest 176 jezior.

Od gór Riły i Pirinu rzeka Mesta oddziela pasmo Rodopów, ciągnące się 250 km aż ku Morzu Trackiemu. Najwyższe szczyty to Golam Perelik (2191 m), Golam Sneżnik (2188 m), Golam Sjutkija (2186 m), Golam Persenk (2091 m). Zbocza Rodopów porastają na wyższych piętrach lasy dębowe i bukowe, a na niższych sosnowe. Są tu bystre potoki, dolinki, kręte wąwozy i groty. Może w którejś z nich ukryła się piękna Rodopa?

Miasta północno-wschodnie odgrywały znaczącą rolę w średniowiecznej Bułgarii, ale po odzyskaniu niepodległości w 1878 r. to Sofia, z uwagi na swoje centralne położenie, została wybrana na stolicę Wielkiej Bułgarii, wówczas obejmującej również Macedonię.
Zachodnia część kraju jest bardzo piękna i ma bardzo dużo do zaoferowania. Ciekawa historia, uroki środowiska naturalnego Rily, żywy folklor wiosek Pirinu, takich jak Bańsko czy wioski-muzeum Mełnika.

GÓRY RIŁA

Wznoszące się na południe od Sofii majestatyczne góry Riła są wspaniałym miejscem na piesze wędrówki. Hostele górskie [chyże] zapewniają podstawową bazę noclegową (około 3 $ od osoby). Niestety, często jedyne posiłki, jakie się w nich podaje, to tylko zupa, lepiej więc zabrać z sobą własny prowiant. Większe hotele dysponują bielizną pościelową, nie ma zatem potrzeby dźwigania śpiworów. Aktualnych informacji o schroniskach udziela biuro Odysseia-In, za bulwarem Stambolijskiego 20, w Sofii.
Trasa wiodąca przez góry, z ośrodka Maliowica do Riłskiego Manastiru, to najbardziej uczęszczana trasa wycieczek w ten rejon. Można ją pokonać w ciągu jednego dnia lub w dwa dni, jeśli będzie połączona ze zwiedzaniem Siedmiu Jezior. Dłuższą trasę do Riłskiego Manastiru rozpoczyna się w ośrodku narciarskim Borowec, po drodze zdobywając szczyt Musaly (2925 m), najwyższej góry Półwyspu Bałkańskiego. Można również zwiedzić oba szlaki, planując dojście do klasztoru jedną z tras, a powrót drugą.

SAMOKOW

Prawie każdy turysta w drodze do ośrodka Maliowica lub do Borowca przechodzi przez Samokow (leży na wysokości 950 m n.p.m.) nad rzeką Iskyr, 62 km na południowy wschód od Sofii. Początkowo osada, gdzie wydobywano i przetapiano rudy żelaza, w XVI w. Samokow był już dużym miastem rzemieślniczym i handlowym. W XIX w. działała tam słynna samokowska szkoła malarstwa ikonograficznego i drzeworytnictwa, założona przez rodzinę znanego bułgarskiego malarza Zachari Zografa.

Niedaleko od dworca autobusowego znajduje się wspaniały meczet Bajrakli Dżamija (budowany w XVI-XVIII w.), zwieńczony drewnianą zdobioną kopułą w stylu bułgarskiego odrodzenia narodowego – dzieło smokowskich artystów. Wnętrze meczetu zdobią malowidła ścienne. Na placu widać studnię Czesz-mę z początku XVII w. Dach studni wspiera się na słupie z ciekawymi ornamentami ludowymi. W Muzeum Historycznym jest ekspozycja przedstawiająca rozwój górnictwa i hutnictwa. W cerkwi św. Bogurodzicy są cenne ikony oraz ikonostas.

Do Samokowa można dojechać autobusem ze stacji pod przejściem naziemnym za Park-Hotel Moskwa w Sofii (tramwaj #14 lub #19), autobus kursuje dosyć często.