Historia Sofii sięga czasów sprzed 7000 lat (w dzielnicy Geo Milew znaleziono ślady pobytu człowieka w tym okresie). Miastu nadawano przez cały ten okres różne nazwy. W VII w. p.n.e. trackie plemię Serdów osiedliło się na terenie obecnego miasta. W II w. Rzymianie zbudowali mury warowne wokół Serdiki, będącej wtedy stolicą Dacji i ważnym punktem na rzymskiej drodze z Naisus (obecnie Nisz, w Jugosławii) do Konstantynopola (Stambułu). Po najeździe Hunów w 441 r., miasto zostało przebudowane przez bizantyjskiego cesarza Justyniana I. W VI i VII w. zaczęły się osiedlać napływające plemiona słowiańskie. W VII w. Asparuch, chan Hunów, zwanych Protobułgarami, utworzył na ziemiach słowiańskich Pierwsze Państwo Bułgarskie. W 809 r. chan Krum odebrał Serdikę Cesarstwu Bizantyjskiemu i włączył ją do państwa bułgarskiego. Protobułgarzy pierwszego państwa bułgarskiego z czasem zeslawizowali się, przyjmując język i obyczaje Słowian. W tym czasie Serdica przyjęła nazwę Sredec. Miasto było wówczas liczącym się ośrodkiem życia społecznego. W 1018 r. Bizantyjczycy ponownie przejęli miasto i nazwali je Triadica. Pod koniec XII w. bracia Asen i Piotr wywołali powstanie narodowe i w rezultacie w 1187 r. powstało Drugie Państwo Bułgarskie, którego carem został Asen I. Miastu przywrócono nazwę Sredec. Wiadomo z dokumentów, że w 1329 r. Sredec nazywano Sofią.

Turcy Osmańscy zdobyli Sofię w 1382 r. i panowali w niej przez pięć wieków. Tylko na rok odzyskała niepodległość, gdy w 1434 r. Władysław III Warneńczyk pobił Turków. Po ostatecznym zwycięstwie wojsk tureckich Sofia stała się ważnym ośrodkiem gospodarczym i siedzibą władz tureckiej prowincji Rumelii, obejmującej ziemie na Bałkanach. Jednakże po trzęsieniach ziemi i epidemii dżumy, gdy miasto zostało zniszczone i wyludnione, Sofia straciła swój status ośrodka administracyjnego Rumelii. Na początku XIX w. zaczął się tworzyć ruch odrodzenia narodowego. Powstanie kwietniowe w 1876 r. upadło i Turcy wystąpili z krwawymi represjami. W wyniku klęski Turcji w wojnie z Rosją Sofia na mocy traktatu w San Stefano odzyskała w 1878 r. niepodległość. Wraz z ustanowieniem Trzeciego Carstwa Bułgarskiego w 1879 r. Sofia odzyskała status stolicy państwa. W latach 1879-1939 liczba ludności miasta wzrosła z 20 000 do 300 000. Dzisiaj w Sofii mieszka 1140000 ludzi. Zaledwie 55 km na północny zachód od Sofii, przez miasto Dimitrowgrad, przebiegała granica Bułgarii z Jugosławią.

ORIENTACJA

Główny dworzec kolejowy znajduje się w północnej części miasta. Po przyjeździe na stację należy przejść pasażem podziemnym prawie aż do samego końca. Stamtąd wystarczy wsiąść do tramwaju #1 lub #7 i przejechać cztery przystanki, by znaleźć się w centrum miasta. Bilety można nabyć w przejściu podziemnym lub w słabo oznaczonym punkcie sprzedaży biletów, po prawej stronie obniżonego placu. Przechowalnia bagażu, na dworcu kolejowym po schodach w dół, otwarta jest od 5.30 do północy; opłata wynosi 500 lewów za sztukę bagażu. Dworzec autobusowy w Sofii nie posiada przechowalni bagażu.

Od stacji w lewo (w kierunku novotelu Ewropa) bulwar Marija Luiza (dawniej Georgi Dymitrow) ciągnie się na południe aż do płosztad Sweta Nedela (dawniej plac Lenina). Za katedrą Swetej Nedeli jest już bulwar Witosza, bardzo modna aleja nowoczesnej Sofii. Na południowy wschód od bulwaru Witosza biegnie wąska uliczka Grafa Ignatiewa, najruchliwszy rejon handlowy Sofii (tramwaj #2, #12 lub #19). Na bulwarze Stambolijskiego, biegnącym od katedry Sweta Nedela, znajdują się biura wielu biur podróży i linii lotniczych.

Na południe od płosztad Sweta Nedela rozciąga się Largo, przechodzące następnie w płosztad Battenberga. Na południowy wschód, aż do Uniwersytetu im. Klimenta Ochrydzkiego, biegnie ul. Cara Oswoboditela, która wychodzi z miasta jako bulwar Carigradsko Szosę.

Biura informacji turystycznej – Najrzetelniejszym źródłem informacji ogólnej o mieście jest Krajowe Centrum Informacji (tel.9879778; fax 9811515) na Swetej Sofiji 1. Mówiąca po angielsku i francusku obsługa biura może być bardzo pomocna; zgłaszającym się do niej podróżnym oferuje ciekawe materiały reklamowe. Równie pomocna jest też Odysseia-In, która oprócz tego, że jest biurem podróży, zaopatruje również zgłaszających się do niej w mapy i broszury, dotyczące prawie każdego zakątka kraju. Dokonuje też wszelkich koniecznych rezerwacji.

Aktywna turystyka – Biuro podróży Odysseia-In (tel.989 0535; fax 980 3200; odysseia@omega.bg), znajdujące się przy bulwarze Stambolijskiego 20 (wejście od Lawele), specjalizuje się w turystyce aktywnej. To fantastyczne źródło informacji, map i porad dotyczących narciarstwa, turystyki rowerowej czy konnej w Bułgarii. Od czerwca do października biuro oferuje wycieczki po górach Riły i Pirinu; indywidualne zapisy prowadzone są w biurze w Sofii. Koszty wycieczki wynoszą około 210 $ na tydzień, w tym wyżywienie, transport, noclegi, przewodnicy i konie do dźwigania bagażu. Odysseia oferuje również krótkie, dwu-, trzydniowe wycieczki w cenie około 25 $, w tym zakwaterowanie i jeden posiłek dziennie, jazda konna (10 $/godz.), wędkarstwo, paralotniarstwo i eksploracja jaskiń. Zimą dostępne są pakiety narciarskie w cenie 30 $ za dzień. Odysseia zajmuje się również sprzedażą sprzętu do wspinaczek górskich, sprzętu kempingowego czy podstawowego osprzętu turystycznego.
Warto tu zajrzeć przed wyruszeniem w kraj, gdyż obsługa biura może okazać się pomocna przy załatwianiu najprzeróżniejszych spraw. Pracownicy bardzo starannie planują oferty, zgodnie z indywidualnymi wymaganiami podróżującego.

Księgarnie – Najświeższe wydania gazet anglojęzycznych można kupić w kiosku na niższym poziomie Sheraton Bałkan Hotel. Księgarnia Bulgarpress, na Grafa Ignatiewa 33, prowadzi sprzedaż anglojęzycznych gazet i czasopism czy nielicznych książek. Niektóre stoiska z książkami na płosztad Sławejkow prowadzą sprzedaż przecenionych książek w języku angielskim można skorzystać).