Apollonia (Sozopol) założona została przez Greków z Miletu (Azja Mniejsza) w 610 r. p.n.e. Do czasów wtargnięcia Rzymian (72 r. n.e.) osada rozwijała się jako niezależny ośrodek handlowy. Jako łup Marcus Lucullus wywiózł wtedy do Rzymu wykonany z brązu 13-metrowy pozłacany posąg Apollina, który stał przy wielkiej świątyni zbudowanej ku jego czci, pełniący również rolę latami morskiej. W III w., gdy ludność przyjęła chrześcijaństwo, Apollonię nazwano Sozopołem (miastem zbawienia). Miasto zdobyli Bizantyjczycy, w 813 r. przyłączył je do państwa bułgarskiego chan Krum, w 1352 r. padło łupem Genueńczyków, a na końcu Turków. Aż do odrodzenia w XIX w. pozostało maleńką wioską rybacką. W XIX w. 150 budynków Sozopołu przebudowano według tzw. stylu architektury czarnomorskiej.

Przy brukowanych uliczkach tego malowniczego miasteczka widać solidne, drewniane domy, budowane na kamiennych podpiwniczeniach. Pośród nich częstym widokiem są kobiety sprzedające turystom koronki. Na zachodnim brzegu cypla znajduje się baza bułgarskiej marynarki, z obu stron otaczająca mały port rybacki. Na brzegu wschodnim są natomiast dwie ładne plaże. Bardziej na południe rozkwitają tereny turystyczne. Wybrzeże bułgarskie na południe od Burgas mimo wszystko mniej odczuwa wpływ wielkich ośrodków turystycznych, jak Słoneczny Brzeg czy Złote Piaski, a plaże nad Morzem Czarnym są tym czystsze, im dalej leżą od Dunaju.

Sozopol posiada swoją stałą klientelę artystyczną, powracającą tu każdego lata. Do miasta warto przyjechać na okres festiwali artystycznych w pierwszej połowie września. Wciągu całego sezonu (maj-październik) Sozopoł oferuje nie ogarnięte nadmierną urbanizacją tereny plażowe. Jako jeden z bardzo nielicznych ośrodków zajmuje się obsługą turystów indywidualnych.

Informacja

Centrum telekomunikacyjne znajduje się w budynku poczty, w centrum starego miasta (czynne codziennie 7.00-20.30).

W mieście jest kilka prywatnych kantorów wymiany walut; w Bytgarska Banka zainstalowany jest bankomat.

Zwiedzanie

Najlepiej jest się powłóczyć po starym mieście lub wstąpić do znajdującego się w nowoczesnym kompleksie pomiędzy dworcem autobusowym a portem rybackim Muzeum Archeologicznego (opisy tylko po bułgarsku), mieszczącego się w dawnej cerkwi Cyryla i Metodego. W małej XVIII-wiecznej cerkwi Bogorodicy, prawie że skrytej pod poziomem jezdni (ponieważ Turcy nie zezwalali chrześcijanom budowania większych świątyń, Bułgarzy kryli budowle pod ziemią), przy Anaksimandyra 13, warto obejrzeć drewniany ikonostas. Jeśli cerkiew byłaby zamknięta, należy zgłosić się w muzeum. W Sozopole jest nekropolia z V-II w. p.n.e. Znaleziono tam wazy, złote monety, naczynia szklane i płytę nagrobną z V w. p.n.e.

Za około 20 $, z kempingu Złatna Rybka, można wynająć taksówkę wodną i pojechać na wycieczkę po rzece Ropotamo, na południe od Sozopołu. Kurs twa około godziny w jedną stronę, a do łódki mieści się 10 osób. Warto zatem wybrać się w rejs niewielką grupą. Rzeka ma 25 km długości, a jej brzegi porośnięte są egzotyczną roślinnością. Ropotamo wraz z okolicą jest rezerwatem przyrody.

Noclegi

Kemping – Kemping Złatna Rybka leży 5 km w kierunku Burgasu. Dużo tu miejsca, ale brak domków do wynajęcia. Obszar kempingu zajmuje południowy kraniec długiej plaży, którą widać z portu. Latem pomiędzy kempingiem a Sozopołem pływają niewielkie łodzie. Kurs rozpoczyna się, gdy zgromadzi się komplet pasażerów (10 osób) i kosztuje 400 lewów od osoby. W przypadku kursu na życzenie, bez kompletu, koszt wynosi 4500 lewów. Woda przy kempingu jest czysta, tak jak woda południowych plaż Sozopolu.

Kwatery prywatne – W niektórych kioskach na placu obok dworca autobusowego można dokonać rezerwacji kwater prywatnych. Kioski te czynne są tylko w okresie od maja do września.

Agencja Lotos (tel./fax 429 lub 282), przy Apollonii 22 (czynne cały rok, 10.00-5.00) i na Ropotamo 1 (czynne tylko latem, codziennie, 8.00-9.00), oferuje kwatery prywatne za 10 $ od osoby (7 $ poza sezonem, pokoje jednoosobowe i inne). Latem Lotos organizuje wycieczki po wybrzeżu.

Hotele – W trzypiętrowym hotelu Sozopol (tel.362), zaraz obok dworca autobusowego, pokój dwuosobowy z prysznicem (również śniadanie) kosztuje za 12 $. Zimą hotel nieczynny.

Wzdłuż ul. Republikańskiej, biegnącej na południe ku plaży, rozmieszczonych jest kilka małych prywatnych hoteli; np. hotel Alfa Vita (tel.852) pod nr. 9, hotel Radik (tel.1706) pod nr. 4 czy hotel Verona (tel.592) pod nr. 8. We wszystkich nocleg kosztuje około 14 $ za pokój dwuosobowy ze wspólną łazienką (nie ma pokoi jednoosobowych). W środku lata i podczas festiwalu wrześniowego raczej trudno o noclegi.

Gastronomia

Mechana to duża tawerna przy głównej ulicy prowadzącej na stare miasto; typowe miejsce dla turystów, mały taras na zewnątrz. Serwują tu smaczne mięsa z grila. Po przekątnej, naprzeciw restauracji, jest tawerna Atina ze stolikami ustawionymi na trotuarze. Serwuje się tu dobre i tanie jedzenie, lokal jest otwarty nawet wtedy, gdy inne restauracje są już nieczynne.

Z tarasu pierwszorzędnej restauracji Wiatyma Mełnica, przy starej drewnianej latarni morskiej na Morska Skał, na północnym krańcu miasta, rozciąga się rozległy widok na małą wysepkę leżącą niedaleko.

Podróż

Na trasie łączącej miasto z Burgasem (34 km) co godzina kursuje zatłoczony autobus miejscowy. Do Achtopołu (90 km) odjeżdża jeden autobus dziennie, bilety sprzedawane są tylko po przyjeździe autobusu z Burgasu.