Pliska

Pliska leży na Równinie Naddunajskiej, 23 km na północny wschód od Szumenu i 12 km na północ od Madary. Założona przez chana Asparucha w 681 r., była stolicą (681-893) Pierwszego Państwa Bułgarskiego. Miasto w 809 r. i 811 r., w czasach chana Kruma, zniszczyły wojska bizantyjskiego cesarza Nikefora. Wkrótce chan Omurtag odbudował je i odgrywało ono istotną rolę, nawet kiedy car Symeon przeniósł w 893 r. stolicę do Presławia.

W Plisce istniały trzy rejony otoczone murami. Położone najbardziej na zewnątrz fortyfikacje obejmują teren 23 km2 (w tym obecną wioskę) oraz wał i rów. Zewnętrzny gród otaczały obronne wały ziemne długości 20 km i wysokie na 3 m oraz fosa głębokości 5 m. Były tam domostwa pasterzy, chłopów, rzemieślników, żołnierzy i budynki gospodarcze.

Gród wewnętrzny otaczał mur grubości 2,5 m, zbudowany z kamiennych bloków, w których tkwiły okrągłe i pięciokątne wieże strażnicze. W wielkim zamku znajdowała się sala tronowa -główny punkt grodu (pałac zbudowano na fundamentach wcześniejszego zamku chana Kruma, który spalili Bizantyjczycy w 811 r.). Pośrodku grodu stał jeszcze mały zamek o powierzchni 568 m2 – rezydencja chana, z cysterną, łaźnią z gorącą wodą, protobułgarską świątynią oraz cerkwią pałacową (pierwotnie również świątynia protobułgarska).W grodzie wewnętrznym znaleziono posąg lwa ze znakami pisma Protobułgarów. Z zamku do różnych punktów w wewnętrznej części grodu, gdzie również mieli swe siedziby bojarzy, prowadziły liczne podziemne korytarze.

W miejscowym muzeum obejrzeć można makietę trzynawowej wielkiej bazyliki, która, częściowo odbudowana, znajduje się o kilometr na północ od głównych obiektów archeologicznych. Była to wspaniała budowla, długa na 99 m i szeroka na 25 m, swoją historią sięga czasów przyjęcia chrześcijaństwa przez Bułgarię w 865 r. Składała się z odkrytego dziedzińca, czyli atrium, otoczonego kolumnowym gankiem, oraz trójnawowego korpusu z trzema Absydami. Kolumny oddzielające nawy są różnej wielkości, co świadczy, że pochodzą z wcześniejszych budowli. Obok stał klasztor, w którym chan Borys słuchał nauk Cyryla i Metodego. Po nawróceniu na chrześcijaństwo otrzymał imię Michała i odtąd zwano go kniaziem Borysem Michałem.

Pobliski Nowi Pazar słynie z pięknych wyrobów porcelanowych.

Podróż

Co dwie, trzy godziny przyjeżdżają autobusy z Szumenu. Nie dojeżdżają one jednak do ruin, 3 km na północ. Można ten odcinek przejść pieszo albo wziąć taksówkę. Pliska znajduje się na szlaku kolejowym z Ruse do Warny, ale niewiele pociągów się tutaj zatrzymuje. Najlepiej skorzystać z jednego z trzech w ciągu dnia pociągów z Kaspiczanu.